Kur’an-ı kerimin sonu olmakla beraber Fatiha, ihlas ve kevser surelerinden sonra Felak8la birlikte en çok okunan ve her müslümanın da bilmesi gereken bir suredir. İhlas ve Felakla birlikte gece yatmak üzere yatağa oturulduğunda okunup, okunma esnasında nefes edilen avuçlarla vücudun meshedilmesi (sıvazlanması) tavsiye edilmektedir. Manasını gördükten sonra bu tavsiyenin çok önemli olduğu anlaşılacaktır. Kusurlu da olsa latin harfleriyle yazılışı şöyledir:
Kul eüzü birabbinnas (i), Melikinnas (İ), İlaninnas (i) min şerrilvesvasilhannas(i). Ellezi yüvesvisü fi sudurinnasi minalcinneti vennas(i). Meali kısaca şöyle verilebilir:
Cin ve insanlardan olup insanların göğüslerine vesvese (şüphe ve tereddüt) veren, pusu kuranın şerrinden insanların Rabbine, insanların padişahına (kralına), insanların ilahına sığınırım de!”
Burada genel olarak insan ve cinlerden kalbimize ikilik veren, şüphe düşüren, bizleri kararsız, sebatsız hale getiren şeytanların kötülüğünden Allah7a sığınmamız emredilmektedir. Gerçekten ona sığındığımızda O bizleri hak ettiğimiz kadarıyla korur. Aişe validemizin rivayetine göre Peygamberimiz yatağına geldiğinde ellerini bir araya getiri, onlara nefes eder; yani o temiz ağızından adeta penisilin ilacı içiren tükürüklerinden kıvılcımlar sıçratarak İhlas, Felak ve Nas surelerini okur ve bedeninden gücü yettiği yerleri elleriyle meshederdi (sıvazlardı). Bu Fi’li hadis Ruhu-l-beyan ve İbni kesir tefsirlerinde aynı manada değişik ifadelerle nakledilmektedir.
Ayrıca İbni Kesir tefsirinde naklettiği hadis-i şerife göre “Şeytan insanların kalbinin üzerine abanır ve ona vesvese (şüphe ve tereddüt) koyar, ama Allah7ın adı anılınca kaçar.” Öyleyse her zaman Felak ve Nas surelerini okumaya da gerek yok; Besmele çekmek, Allah demek ve tekbir getirmek de kalbimize Şeytanın getireceği vesveseyi engellemek veya atmak için yeterli olabilir.
İnsan şeytanlarının vesveseleri ise açıktır. Bundan korunabilmek için bize İslam7a aykırı telkınde bulunan insanlardan veya onların eserleri olan kötü yerlerden, müstehcen yayınlardan sakınmak gerekir. Şimdi bu surenin ince manalarını almaya çalışalım:
Önce RABBİNNAS tamlamasını ele alalım: Bu deyim Allah’ın tüm insanların terbiye edicisi anlamına geldiği gibi insanların sahibi manasına da gelmektedir. Buradan Allah’ın insanların sahibi olduğunu ve onları en güzel bir şekilde yarattığı ve onları en yarayışlı bir şekilde davranmaları için kurallar koyduğu anlaşılmaktadır. Öyleyse bir insanın kendisine işveren amirine ve kendisini bakan, büyüten anne ve babasına karşı kötü bir davranışta bulunmaması gerektiğinden daha çok kendisini yaktan yaratan ve hayatta mutlu olması ve ahirette de ebedi cennete girebilmesi için en güzel kuralları koyan Allah’a karşı bir davranışta bulunmaması gerektiği mesajı vardır burada.
MELİKİNNAS tamlamasında da Allah7ın tüm insanların gerçek padişahı, kralı ve sahibi olduğu ifade edilmiş oluyor. Aslında insanlar için padişahlık veya krallık hakkı yoktur; yani “astığı astık, kestiği kestik” yetkisi hiçbir kimseye verilmemiştir. Çünkü asılması ve kesilmesi gerekenler olsa bile insanlar bunun9 ölçüsünü doğru tayin edemeyecekleri için onlardan herhangi birine bu yetki verilmemiştir. Allah isi yoktan yaratan olduğu için onun öldürme hakkı da vardır ve haksız olarak da kimseyi, hatta hiçbir canlıyı öldürmez, yok etmez. Öyleyse insanların meliki (kralı, sultanı) olan Allah’ın emir ve yasaklarına titizlikle uyulması gerektiği mesajı da vardır bu ayette.
İLAHİNNAS tamlamasında da insanların tek hakimi ve dolayısıyla ibadete laik tek varlığın Allah olduğu ifade ediliyor. Mevlana Hazretleri Mesnevi’sinin 1360 ve 1361. Beyitlerinde İlah kelimesini -sığınak- olarak kullanmış olduğuna göre “ilah” sözünde sığınak manası da vardır ve İLAHÜNNAS insanların gerçek ve güvenilir sığınağı demektir. Öyleyse her şeye tamamen hakim olan Allah’ın bizlere cemal sıfatıyla hakim olarak güzellik ve iyilikler göstermesi için ona itaat etmemiz ve emirlerini yerine getirmemiz gerektiği, Celal sıfatıyla hakim olarak bizlere bela ve musibetler vermemesi için de onun yasaklarından kaçınmamız gerektiği, zaten gerçek sığınak olduğuna göre bizi koruması için sığınılan kimsenin tüm kurallarını kabul etmek gerektiğine göre onun koyduğu kurallara titizlikle uymamız gerektiği mesajı da vardır bu ilahi cümlede.
MİN ŞERRİ-L-VESVAS-İL-HANNAS…..Yani vesvese verip kaçanın şerrinden (sığınırım) derken her gelişinde kovsak bile yine gelen, tekrar kovulunca yine gelen şeytan veya şeytan gibi insanlar kastediliyor ki buradan insanların kalbine Allah, Peygamber ve Kur’an hakkında şüphe düşürmeye çalışanların bu işten vaz geçmeyecekleri ve dolayısıyla müslümanların daim fesat ve fitnelere karşı teyakkuz (alarm) halde olması gerektiği masajını alıyoruz.
Gazete ve televizyonlarıyla bir taraftan müstehcen yayınlar yaparak açık saçık veya daracık pozlarla müslümanların ahlakını bozmaya çalışırken çeşitli şeytani yazılarla da dinimiz hakkında kalbimize, kafamıza şüphe düşürmeye çalışan günümüz medyasına karşı da uyanık olun mesajı da çıkıyor karşımıza. Şeytan veya şeytan gibi insanların bizi saptırmaması için Allah’ın adını her zaman ve her yerde çokça anmamız gerektiği de yine bu surenin mesajları arasındadır.
MÜLAHAZA: Namazın her rekatında Kur(an-ı kerimin başında olan Fatiha okunduktan sonra eklediğimiz sureler sonunda bulunmaktadır. Ancak zaman müsait olmadığı için hafızlar bile daha çok kısa sureleri tercih ederler. Böylece namaz kılan herkes kutsal kitabımızın başından Fatiha’yı, sonundan da iki sureyi okumakla bunların arasında geçen tüm sureleri okumuş sayılırlar. Böylece her namazda Kur’an-ı kerimin tüm surelerinde geçen tüm emirleri yapacaklarına ve tüm yasaklarından kaçacaklarına, tüm kıssalarında hisse alacaklarına söz vermiş olurlar.
M. Hamdi GÜNER/Emekli Müftü
YORUMLAR