Ever Given Gemisi 24.03.2021 tarihinde Süveyş kanalında karaya oturdu. 30.03.2021 tarihinde karaya oturan gemi yüzdürülmüştü. Süveyş Kanalı yaklaşık 7 gün deniz trafiğine kapanmış ve dünya ticaretine çok büyük zararı olmuştu. Bu olaydan sonra 30.03.2021 tarihinde Ülke TV’de “Süveyş Kanalı’nın dünya ticaretindeki önemi” konulu bir program yayınlandı. Turgay Güler’in yönettiği ve Yusuf Alabarda’nın konuk olduğu yayından, birçok yerde hepsini bir arada bulamayacağınız, kaynak olabilecek önemli bilgi notlarını aşağıda bulabilirsiniz.
“Süveyş Kanalını tıkayan geminin fotoğrafı Türkiye Cumhuriyeti’ne ait, ticaretimiz açısından da çok önemli olan Göktürk 1 uydusundan çekilmiş. Biz bu uydudan Süveyş Kanalı’nı da başka şeyleri de görebiliyoruz. Çünkü bilgi, altından da kıymetli bir şey! Burayı görüyorsan varsın, göremiyorsan yoksun. Bu çok önemli! Ever Given yük gemisi Kanalı geçerken önü kanalın sağ duvarına tosladı, kıçı da sol duvarına dayandı. Bir geminin kanalı tıkaması neden haber olur? Türkiye Mısır’a dedi ki! Siz bu işle uzun süre uğraşacaksınız belli. Biz size ‘Nene Hatun kurtarma gemimizi’ gönderelim sorununuzu çözsün. ‘Süveyş Kanalı’nın uzunluğu 193 km., genişliği 200 m., Ever Given gemisinin boyu 400 m., eni 59 m., 220 bin ton yük taşıyor.
‘Nene Hatun’; Dünyanın en güçlü römorkörlerinden, arama kurtarma gemilerinden bir tanesidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından 32 milyon Euro’ya, 2015 yılında imal edilmiştir. Mısır o kocaman geminin yanına kurtarma amaçlı bir kepçe göndermiş! Türkiye bunun üzerine, Nene Hatun kurtarma gemisini gönderebilirim diye bir jest yaptı. Bu da sosyal medyadan duyuruldu. Mısır’ın batılı dostları Türkiye’nin elinin Mısır’a değmesini istemediler. İtalya bunun üzerine arama kurtarma gemileri gönderdi. Mısır, yıllık 6 milyar dolar gibi bütün gelirlerinin içinde 3. sırayı alan bir kanal işletiyor ve bu gemiyi kurtarabilecek kapasitesi yok. Diplomasinizin gücü kapasitenizle doğru orantılıdır. Bunu yeri gelir silah olarak, yeri gelir Nene Hatun olarak, yeri gelir maske olarak kullanırsınız.
Süveyş Kanalı, dünyada Cebeli Tarık boğazından, Güney Afrika’ya kadar uzanan uzun bir yolculuğu kısaltıyor. Dünyanın en zengin ve nüfusu en yoğun ülkelerin yaşadığı Avrupa, Afrika’yı kıstas alırsanız bu bölgenin bütün Güneydoğu Asya, Afrika’nın Ümit Burnu dahil olmak üzere irtibatı Süveyş Kanal’ı üzerindendir. Çünkü Süveyş Kanal’ı üzerinden Basra Körfezi’ne, Hint Okyanusu’na, Güneydoğu Asya’ya çok rahatlıkla ulaşabiliyorsunuz. Bu tıkanıklık meydana geldikten sonra insanlar ister istemez Süveyş Kanalı’nın alternatifi olmalı mı sorusunu çok net olarak gündeme getirdi.
Süveyş Kanal’ı, dünyadaki küresel ticaretin Türkiye’den Avustralya’ya, Yeni Zelanda’dan Japonya’ya, Avrupa Birliği’nden dünyanın farklı ülkelerine kadar birçok yerde ticaretin %12’sinin geçtiği yer. Buradaki bir tıkanma kalbe kan taşıyan en önemli ana damarlarından birinin tıkanması gibi oluyor. Cebeli Tarık, Boğazlar, Filipinler bölgesi, Babülmendep, Basra Körfezi de kritik yerlerdir. Bu kritik yerler Müslüman coğrafyasının olduğu bölgelerdir. Mısır tarihinde Süveyş Kanal’ı açıldıktan ve millileştirildikten sonra aklınıza gelen her türden siyasi infial içinde mutlaka Süveyş Kanal’ı vardır. İsrail, Aşdot limanı ile Kızıldeniz’den alternatif bir kanalın açılabileceğini söyledi. Aslında Sisi’nin Türkiye’ye yönelik ılımlı mesajlar vermesinin altında yatan sebeplerden bir tanesi de budur. 6 milyar dolarlık kazanç ne olacak? Sorusu gündeme gelmeye başladı. Kanaldan günlük geçen malın rakamsal değeri 10 milyar dolardır!
Gelmiş olduğumuz noktada Türkiye Cumhuriyeti’nin donanması, denizcilikle ilgili ortaya koyduğu vizyon, sadece Akdeniz’le sınırlı kalmayacağını çok rahatlıkla görüyoruz. Türkiye, Milli Projeleri Dünyanın her bir denizinde görev yapacak bir donanma stratejisine doğru devam ediyor. Mesela; Kanal İstanbul dünya ticaretinin nereye tebdil olacağı ile çok yakından alakalıdır. Süveyş’te bir sıkıntı olduğunda konu nerelere kadar gidiyor ortada. Boğazın kapanması petrol fiyatlarından dolara, doğalgaza kadar tesirli oldu. Dünyada petrolün %75’i deniz tankerleriyle taşınır. Bu tıkanıklıkta 443 adet çok büyük tonajlı gemiler hem Kızıldeniz’de hem de Akdeniz’de bekler hale gelmişti.
Çin, denizyolları ile ticarete çok büyük yatırımlar yapmasına rağmen bir güvensizliği var. Çin “İnci Kolyesi Projesi” kapsamında Sri Lanka’dan İran’a, Pakistan’dan Atina’daki Pire limanına, İsrail’in Aşdot limanından dünyanın birçok noktasına kadar limanlar kiralayarak hem Afrika, hem Avrupa, hem de Güneydoğu Asya’daki ticareti limanlar üzerinden kotaracak bir ilişki modellemesi içine de girdi. Bununla ilgili milyarlarca doları yatırım olarak bu limanlara aktardı. En son Çin-Pakistan koridoru dedikleri, Çin’den Pakistan’a otoyol projesi hali hazırda devam ediyor. Çin hem karayolları ile hem demiryolları ile hem de deniz yolları ile ticaretini güçlendiriyor. Bu tıkanıklıktan sonra alternatif güzergahlar gündeme geldi. Bu güzergahlar; Türkistan coğrafyasından, Japonya’dan, Pasifik Okyanusu kıyılarından başlayan, kuzeyden ve orta hattan, deniz yolları üzerinden Çin’in ortaya koymuş olduğu projeler bunlar. Çin’in İnci Kolyesi projesi dediğimiz Sri Lanka’dan Hindistan’a dünyanın bir çok farklı bölgesindeki limanlar vasıtasıyla ticaretini geliştirdiği bir proje.
Denizyolu, Türkiye’yi de içine alan Kuşak Yol Projesi ne anlama geliyor? Süveyş’te deniz yolu tıkanırsa deniz yolu bitiyor. Bu nedenle Çin alternatifini inşa ediyor. Bu konuda Türkiye de büyük paralar harcadı. Çin’den yola çıkmış bir tren, demiryolu üzerinden tüm Türkistan coğrafyasını geçip, Kafkas’lar üzerinden Türkiye’ye giriyor. Türkiye üzerinden Marmaray alt geçidini kullanarak Londra’ya kadar devam ediyor. Hani siz su sızdırıyor diyerek, kendimizi de küçültecek şekilde açıklamalarla küçümsediğiniz bu limanlar, Otoyollar, Marmaray gibi hatların dünyanın nereye gittiğine yönelik olarak Türkiye’nin yaptığı hazırlık olarak görebilirsiniz. Fransa’nın Karabağ’da ne işi var? Rusya niye müdahil olmadı Dağlık Karabağ’da. İşte orası bu hattı bozacak istasyonlardan biridir!
Öngörümüzü söyleyelim; Kanalın kapanması limanlarla bağlantısı yönünden Sri Lanka’daki terör eylemleri, İran’ın Abhaz bölgesindeki saldırılar, Pakistan’daki patlamalar, Myanmar’daki askeri darbe, bunların tamamı Çin’in bu stratejisini ya engellemek ya da Çin’in karşı hamlesi olarak okunur. Bu çok önemli! O zaman şöyle bir öngörü ortaya koymak gerek. Limanlarla ilgili projeleri ınkıtaya uğratmak isteyen kafa acaba Çin’i kuşatma projesi kapsamında Türkiye’den geçen koridoru sıkıntıya sokmak maksadıyla hiçbir planı yok mudur? Bunu önümüzdeki süreçte göreceğiz. Türk İslam coğrafyasındaki Türk Cumhuriyetleri üzerinden, Türkiye Cumhuriyeti devleti üzerinden ve Balkan’lar üzerinden de çok net göreceğiz. Çünkü bu tren Türkiye’den çıktıktan sonra Yunanistan Dedeağaç, Selanik limanları üzerinden Avrupa’nın içlerine gidecek. Amerika’nın Dedeağaç limanındaki askeri aktivizmini sürekli olarak konuşuyoruz ya!
Bu hattın diğer bir özelliği ise mesela bir konteynır düşünün; Çin’den, Türkiye üzerinden Avrupa’daki destinasyonuna gidebilmesi için, yani kuşak yol projesinden 7 bin km. yol gidiyor. Bu yol 10 veya 15 gün sürüyor. Bu yol Süveyş Kanalı üzerinden kotarıldığında kat edilen yol 20 bin km.’ye çıkıyor. Geçen süre de 45 ila 60 güne çıkıyor. Mesafe de, süre de üçte bir kısaltıyor. Hatta akıllı trenler çıktığında bu hat kendiliğinden çalışır hale getirilerek çok daha maliyet kısıtları da ortadan kaldırılacak. Hatta vagonların üzerinde güneş panelleri kurularak ortamı klimatize hale getirilmesi ve içerisinde dayanıklılığı artırılan gıda mamullerinin de taşınması söz konusu olabilecek. Bu sadece Çin’den gelecek anlamında değil. Türkiye’de üretmiş olduğunuz örneğin narenciyeyi, sadece Moskova’ya pazarlamak yerine Türkmenistan’a, Aşkabat’a, Özbekistan’a, Kırgızistan’a, Rusya’nın farklı merkezlerine pazarlama imkanını da elinizde bulundurmuş olacaksınız. Bu çok önemli. Gelinen noktada kanal tıkanıklığını ve alternatif yol projelerini bu şekilde algılamak lazım.” Hoşça kalın.
YORUMLAR